Zonder data geen inzicht van de wijk. Landmeetkundig ingenieursbureau Geomaat is dan ook aangehaakt bij het LIVE-project in Liendert om de wijk in kaart te brengen door middel van van miljoenen datapunten. “Door die datapunten, een 3D-puntenwolk van de wijk op de centimeter nauwkeurig, komen de wijk digitaal tot leven.”
Dat zegt Carl Lankveld, vanuit Geomaat betrokken bij het project. “Als je een wijk zoals Liendert verder wilt ontwikkelen om deze beter en duurzamer voor de bewoners te maken, heb je een kaart nodig van de bestaande situatie. Wij kunnen met een bus met daarop camera’s en laserscanners en daarnaast een drone zeer nauwkeurige beelden maken van de wijk. De bus genaamd Streetmapper meet miljoenen datapunten per seconde. Tot op de millimeter nauwkeurig. Zo hebben we heel Liendert in kaart gebracht. Van top tot teen, van links naar rechts. Met ons zusterbedrijf Eyefly hebben we met behulp van professionele drones, met honderd megapixel-camera, eveneens de wijk zeer gedetailleerd in beeld gebracht. Al die datapunten kwamen bij elkaar.”
Veel meer registreren
Het grote voordeel van deze werkmethode is dat je alles registreert wat je met het blote oog zou kunnen doen, zegt Lankveld. “Je vergeet ook geen zaken. En later heb je altijd een gedetailleerd beeld van de wijk om op terug te vallen. Dit kan praktisch zijn wanneer de gemeente bijvoorbeeld bedenkt dat zij wil weten hoeveel verkeersborden er in de wijk staan. Of als de rioolbeheerder wil weten hoeveel putdeksels er zijn. Voor antwoorden op dit soort vragen kun je altijd terug naar de bron, de 3D-puntenwolk.”
Geomaat heeft speciale kunstmatige intelligentie ontwikkeld waarmee de software uit het beeld kan herkennen wat wat is. Lankveld: “Want de beelden zeggen op zich niets als je niet kunt herkennen wat het is. Dan kun je er geen analyse op loslaten. De software vertelt ons op basis van de platte datapunten wat een object is: een boom, een lantaarnpaal, een verkeersbord, een verharding, enzovoorts. Je hebt die software nodig om informatie toe te voegen aan de 3D-kaart.” Het was voor Geomaat voor het eerst dat ze een complete wijk in kaart brachten. “Normaal gesproken verrichten we dit soort dienstverlening vooral voor Rijkswegen en provinciale wegen. Dit was voor het eerst dat wij een wijk ingingen.”
Data komt tot leven
Lankveld noemt de samenwerking tussen de partners binnen het LIVE-project uniek. “Iedere partij brengt zijn eigen expertise in en periodiek komen we samen om de voortgang te bespreken. Eerst was het zoeken waar onze partners en de opdrachtgever, de gemeente Amersfoort, naar op zoek waren. Dat is een belangrijke vraag, want wij kunnen alles wel vatten in datapunten, maar dan heb je heel veel data. De volgende vraag is wat je ermee zou willen doen. Gaandeweg kwam daar steeds meer duidelijkheid over. Doordat we hoogteverschillen in detail konden aangeven, kan Hydrologic bijvoorbeeld in simulaties zien waar water blijft liggen, maar ook waar er potentieel hittestress optreedt. In de 3D Cityplanner van StrateGis kwam onze data tot leven. Daarmee kun je scenario’s maken. Als we nu hier het water laten lopen, hoe helpt dat dan bij de afwatering? We waren in staat om fraaie fotorealistische 3D-modellen te maken. Prachtige beelden, maar daar kun je weinig informatie aan hangen. Dat hebben we toen weer vertaald naar een 3D-blokkenmodel. Daarin kun je wel informatie per blok plaatsen over bijvoorbeeld aantallen inwoners per woonblok of adressen in een wijk. Vergelijk het met een bouwwerkinformatiemodel, beter bekend als BIM. Daarbij staan ook allerlei gegevens en eigenschappen van de bouwmaterialen van een gebouw in een informatiemodel. In dat 3D-blokkenmodel kun je dan ook spelen. Bijvoorbeeld: hoe valt de schaduw als je een flatgebouw anders neerzet?”
Partners kunnen elkaar vaker vinden
Aan het eind van dit jaar is het project afgelopen. “Het zou zonde zijn als het daarmee eindigt. Ik denk ook niet dat dat gebeurt. Ik denk dat de partners elkaar vaker kunnen vinden. Ik verwacht ook dat we voor andere gemeenten een soort menukaart met verschillende inmeetopties kunnen maken, zodat ook zij digitaal wijken in kaart kunnen brengen en op basis daarvan die wijk beter kunnen maken en verder ontwikkelen.” Tot slot zegt Lankveld: “Voor een project als Liendert is goede en volledige informatie essentieel. Die data bieden je de mogelijkheid om beelden te creëren en vervolgens scenario’s te gaan testen. Dat is pure winst. Welk ontwerp verbetert de wijk het beste? Het helpt ook in het visueel maken van zo’n wijk, bijvoorbeeld door de beelden te laten zien aan de bewoners. Dan gaat zo’n project veel meer leven.”